کردپرس
در فرهنگهای باستانی، از جمله میان کردها، غارها بهعنوان فضاهای مقدس و تحولآفرین شناخته میشوند؛ مکانهایی که در آنها چرخشهای هویتی رخ داده، پیمانهای الهی بسته شده، و رستاخیز قهرمانان رقم خورده است. از اساطیر زاگرس گرفته تا روایات مرتبط با کوههای مقدس، غارها نمادی از گذار از تاریکی به نور و از جنگ به صلح بودهاند. انتخاب غار جاسنه، با ریشه در مقاومت شیخ محمود حفید علیه استعمار و اکنون بهعنوان سکوی اعلام آشتی، این دلالتها را احیا کرده و زمینهای برای تحلیل ارتباط میان اسطوره، فرهنگ، و دیپلماسی مدرن فراهم میآورد.
غار جاسنه، واقع در نزدیکی سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق، روز ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۵ میزبان مراسم نمادین خلع سلاح گروهی از گریلاهای حزب کارگران کردستان (پکک) بود. این رویداد، که بهعنوان دومین گام این گروه در مسیر آشتی و حل مسئله کرد معرفی شده، فراتر از یک اقدام عملی، حامل پیامها و دلالتهای عمیق نمادین و اساطیری است که ریشه در فرهنگ، تاریخ و هویت کردی دارد. انتخاب این غار، با توجه به نقش تاریخیاش در مبارزات شیخ محمود حفید علیه اشغالگری انگلیسی و جایگاه اساطیری آن، نیازمند بررسی تحلیلی و علمی است.
در اساطیر کردی، غارها اغلب با داستانهای رهایی و تولد دوباره، مانند افسانههای زاگرس یا روایات مرتبط با دماوند، پیوند خوردهاند. انتخاب غار جاسنه برای مراسم خلع سلاح پکک، این مفهوم اساطیری را بازتاب میدهد: گریلاها با کنار گذاشتن سلاح، از هویت جنگجویانه به هویت صلحطلبانه چرخش میکنند. این چرخش اساطیری، تنها یک تحول فردی نیست، بلکه بازتابدهنده تغییر جمعی در هویت کردی است. غار جاسنه، با تاریخچه مقاومت شیخ محمود حفید علیه استعمار در سال ۱۹۲۳ و انتشار روزنامه "بانگی حق" (فریاد حق)، از گذشتهای پر از مبارزه به آیندهای مملو از امید انتقال یافته است.
غارها در فرهنگهای باستانی، از جمله میان کردها، بهعنوان مکانهایی برای عقد پیمانهای مقدس و بنیادین شناخته میشوند که در آنها توافقات الهی یا اجتماعی با حضور نیروهای متافیزیکی بسته میشود. در اساطیر، غارها اغلب محلهایی هستند که قهرمانان با ارواح یا خدایان پیمان میبندند، مانند داستانهای زرتشتی یا روایات کردی مرتبط با کوههای مقدس. مراسم خلع سلاح در غار جاسنه، این دلالت اساطیری را احیا میکند و آن را به یک "پیمان صلح مقدس" تبدیل میکند. ارتباط این پیمان با فرآیند صلح در ترکیه، جنبهای استراتژیک دارد. غار جاسنه، که ریشه در مقاومت شیخ محمود حفید در برابر انگلیسیها دارد پیامی تاریخی به ترکیه ارسال میکند: پکک با انتخاب این مکان، خود را در امتداد سنتهای مشترک عثمانی-کردی قرار میدهد و از ترکیه میخواهد که با پذیرش این پیمان، به مذاکرات صلح متعهد شود. از منظر انسانشناسی سیاسی، این انتخاب میتواند بهعنوان یک "رفتار نمادین دیپلماتیک" تفسیر شود که هدفش جلب حمایت افکار عمومی ترکیه و مشروعیتبخشی به فرآیند آشتی است. پیمان بستهشده در این غار، اگر توسط دولت ترکیه به رسمیت شناخته شود، میتواند پایهای برای یک توافقنامه صلح پایدار باشد. از دیدگاه ابتکاری، پکک با بهرهگیری از دلالتهای اساطیری غار جاسنه، یک الگوی نوین دیپلماسی فرهنگی ارائه میدهد. این رویکرد مبتنی بر "دیپلماسی اساطیری"، از قدرت روایتها و مکانها برای تغییر ادراک عمومی استفاده میکند.
نظر شما