کرد پرس- این مراسم نمادین یادآور پیمان آدینەی نیک است که در جمعەای بهاری در سال 1998 در شهر بلفاست میان هواداران بریتانیا و ارتش جمهوری خواه ایرلند امضا شد.
جمعەی نیک  خاتمه بخش سی سال خشونت میان طرفین بود.
آنچه امروز در کردستان گذشت، آغاز روندی مشابه یا به سرنوشت ابتکارهای ناکام قبل دچار می شود؟

روند صلح پاییز گذشته آغاز شد. زمانی که منطقه بر اثر درگیری های ناشی از حملەی هفت اکتبر در آستانەی تغییر بود و اندکی بعد رژیم بشار اسد به طور ناگهانی فرو ریخت.
آن زمان ناظران بر این اعتقاد بودند که غیر از پویایی های سیاست داخلی ترکیه و نیاز اردوغان به اتحاد با کردها در مقابل قدرت فزایندەی حزب اپوزیسیون جمهوری خواه خلق، این عامل هم موثر بود:
گسترش نفوذ و هژمونی اسرائیل در منطقه و جنگ قریب الوقوع با ایران و بدل شدن آن به رقیب استراتژیک ترکیه.
فرض اردوغان این بود: پس از چهل سال جنگ  پ.ک.ک از میان نرفته و علیرغم فرسوده شدن توان نظامی آن بر اثر پیشرفت های ترکیه در جنگ هوایی، هنوز قادر است به تهدیدی ژئوپولتیک در بازی های منطقەای تبدیل شود.

نگرانی اصلی،  نزدیک شدن کردها و اسرائیل در سوریه بود. جایی که پس از دو دهه رقابت، ترک‌ها آن را از چنگ ایران در آورده و چالش اصلی تسلط کوردها بر شمال شرق و شرق آن بود.
این  نقطه ای بود که بر اساس منطق ژئوپولتیک می‌توانست قامیشلو و تل آویو را با اهداف متفاوت بهم نزدیک کند.

روند صلح با ارزیابی فوق و نیز افول جایگاه ممتاز قبلی اردوغان در میان رای دهندگان آغاز شد.
ترکیە از هراس مخالفت های داخلی و احتیاط‌های روانشناختی آن را ترکیەی بدون ترور می‌نامد. کوردها اما آن را روند صلح و جامعەی دمکراتیک می‌نامند.
محتوا یکسان است. کردها قرار نیست هیچ دستاورد ارضی در قالب خودمختاری دریافت کنند. اما بناست جمهوری ترکیه از نوع و بر اساس شراکت برابر کوردها و ترک‌ها ساخت‌یابی شود.

هرچند مبهم بودن روند و لنگ‌لنگان راه رفتن دو طرف امکان ارزیابی پیشرفتی راستین را دشوار کرده است.
اردوغان دو روز قبل با هدف اعمال فشار به پ.ک.ک که با تردید به روند مصالحه می نگرد، اجازەی انتشار پیام ویدئویی اوجالان را داد.
پس از 27 سال این نخستین بار بود که رهبر زندانی پ.ک.ک که کیش شخصیت پررنگی دارد، امکان انتشار پیام تصویری می یافت.
اوجالان خطاب به همرزمان سابقش گفت، اسیر بازی اول تو، بعد من نشوند و روی صداقت دولت حساب کنند.
با اقدام امروز پ.ک،ک نشان داد که به صورت کجدار و مریز و نمادین به فراخوان رهبر کاریزماتیک خود پاسخ داده است.
گروهی سی نفره سلاحهای عمدتا سبک خود را در مکانی سمبلیک در تاریخ مبارزات مسلحانەی کوردها بر زمین نهاده و توپ را به زمین دولت شوت کردند.
غار جاسنه در 50 کیلومتری سلیمانیه جایی است که شیخ محمود حفید رهبر استقلال‌طلب کردهای عراق پس از شکست از قوای انگلیس در سال 1923 به آن پناه برد و تشکیلات حکومتی خود را در آن مستقر کرد.
از آن زمان و بعدا در دوران بعث این غار به سمبل رستاخیز و خیزش دوبارە کردها پس از دورەهای شکست و فترت تبدیل شد.
اشاره تلویحی به آغاز دوباره در صورت شکست گفت‌وگوها!

مراسم امروز با شکست دور دوم گفت‌وگوهای دولت موقت دمشق و کوردها هم مصادف شد.
کردهای متحد پ.ک.ک در سوریه علیرغم افول حمایت آمریکا،حاضر نیستند از دستور کار خودمختاری و فدرالیسم کوتاه بیایند.
چالش اصلی هم اینجاست؛ پ.ک.ک بر اساس دو دستور کار مجزا به روند ‌آشتی پیوستەاست.
دمکراتیزاسیون و اصلاحات لیبرالی در ترکیه و ایجاد اقلیمی مشابه اقلیم کردستان در سوریه.
در ماەهای اخیر لحن مقامات ترکیه نسبت به موجودیت خودمختار کردهای شام تا حدی تعدیل شده و خطر یک حملە بزرگ مقیاس فوری از میان رفته است.
تنش‌زدایی مذکور محصول روند کنونی است.

پرسش اصلی این است که بە فرض تداوم این روند و موفقیت نهایی آن، آیا ترکیه حاضر به بازنویسی قانون اساسی و به رسمیت شناختن اقلیم خودمختار سوریه می‌شود؟
پاسخ قطعی به این پرسش در گرو مسائل بسیاری است. از روند پیچیده و چندوجهی سیاست داخلی گرفته تا آیندە رقابت راهبردی با اسرائیل و حتی نحوه حل‌وفصل منازعات تهران و تل‌آویو.
بە صورت کلی اسرائیل برآن است که اجازه ندهد دگربار حاکمیتی متمرکز و قدرتمند در دمشق پا بگیرد و در این مسیر به کردها به چشم متحدی بالقوه می‌نگرد.
احتمالا تنها راه ترکیه برای مقابله با این چالش، برقراری روابط نزدیک با کردهای سوریه مشابه اقلیم کردستان و موازنەسازی علیه نفوذ اسرائیل است.
البته اصلاحات در ساخت حقوقی ترکیه را باید به میان مدت واگذار نمود؛اما در کوتاەمدت برخی گشایش های سیاسی در ساختار حقیقی قابل انتظار است.