خیرگزاری کردپرس _ پوشاک سنتی هر قوم، نماد بارزی از فرهنگ، باورها، و تاریخ آن جامعه است. در میان اقوام ایرانی، کردها از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و یکی از زیباترین جلوه‌های فرهنگی آن‌ها را می‌توان در لباس زنان کلهر مشاهده کرد. کرمانشاه در غرب ایران با استان‌های لرستان، ایلام، همدان و کشور عراق همسایه است و طبیعی است به وسطه مراودات اجتماعی پوشش و منسوج مشترکی داشته باشند.

ایل کلهر یکی از شعب اصلی ایل‌های کرد ایران و از کهن‌ترین طوایف غرب ایران است. بزرگترین ایل کرمانشاه و مردمان آن کرد تبارند.

اجزای پوشاک بانوان عبارت‌اند از: سربند یا روسری، زیرپوش، پیراهن، جلیقه، نیم‌تنه، قبا، شلوار و کفش.

نمونه سربند (سروین)

سربند (سروین):

قدمت آن به دوران قبل از هخامنشی میرسد و شامل کلاهکی است که بر روی آن چندین دستمال نازک ریشه‌دار می‌پیچند که باعث می‌شود پر پشت و بزرگ شود و دنباله آن را پشت سر می‌آویزند.
بانوان موی خود را شانه می‌زدند و دو طرف صورت رها می‌کنند.

نمونه سربند (سروین)

انواع سربندها شامل گلونی، علیخانی، تاکاری و پیوشی(تمام مشکی و مخصوص عزا) است و تفاوتی که وجود دارد بیشتر در سایز آن است. مثلا سربند بانوان کلهر بزرگتر(سروین لار، ۳متری) از بانوان گواران، سنجابی و قلخانی از اینها  کوچک‌تر است.

نمونه سربند (سروین)

بانوان کلهر گاهی سربند گلونی و علیخانی را با هم استفاده می‌کنند.

زیرپوش:
زیرپوش بانوان از پارچه‌ایی ساده و به بلندی پشت پا است که دارای یقه گرد و با دکمه بسته می‌شود. گاهی به جای دکمه از لپک استفاده می‌کنند. آستین آن ساده و یا گاهی مچ‌دار است.

زبون، شیو، ماشته، شوال

پیراهن(کراس، شووی، شوو):

پیراهن بلند و گشاد که یقه‌ای آن تا زیر سینه به صورت یقه هفت است. طوری که یقه زیرپوش از زیر آن نمایان می‌شود.
این لباس دارای آستین ساده یا مچ‌دار و یا فقیانه و سورانی (زائده مثلث شکل و دارز که به دم آستین وصل می‌شود) که در مواقع کار به دور مچ پیچیده می‌شود.
پارچه پیراهن از مخمل و پارچه گلدار است. نوع دیگر پیراهن با آستین ساده یا مچ‌دار و با چین در خط کمر است.
بانوان گاهی در قسمت پهلوی پیراهن جیب منظور می‌کنند که کیسه آن داخل لباس است.

جلیقه سخمه

جلیقه (جلیزقه، سوخمه، جلیتقه، جلزقه):

پوشاک مجلل بومی با پارچه‌های مخمل و زربافت و دارای استر دوزی بوده با ترینات اقراج(تزینات با سکه و زیور الات) و سیم سیاهو(یراق دوزی و نوار دوزی) و یراق دوزی تکمیل می‌شود. قد جلیقه کوتاه(روی باسن کوچک) و گاه حدود کمرگاه می‌باشد.
در منطقه گوران سوخمه و جلیقه را یکی می‌دانند و به جلیقه آستین‌دار سلته می‌گویند. ولی در منطقه کلهر سوخمه با بلندی نزدیک کمرگاه با نیم‌آستین و دارای یراق دوز معروف است و جلیزقه را بدون آستین و کوتاه‌تر می‌دانند. و در جلیزقه تزیینات کمتر است. بطور کلی یکی از قسمتهای مهم لباس است.

خفتان

نیم تنه (یل، خفتان، کت):

نیم‌تنه‌ایی با پارچه مرغوب و آستین ساده و یا دم آستین دارای سمبوسه‌ای کوتاه و یا گاهی چاکدار است. برای تزیین دور تا دور آن را چرخکاری می‌کنند.
کت محفلی دیگری که با پارچه مخمل و چندین ردیف یراق دوزی تزیین می‌شود و برگردان یقه مانند یقه انگلیسی می‌شود خفتان نام دارد که امروزه بانوان در مراسم عروسی روی پیراهن خود می‌پوشند.

کمرچین (سرداری، کلیجه، کلنجه):

روپوش بلند تا حوالی زانو یا بلندتر از جنس مخمل و پوشاکیست مجلل به رنگهای قرمز، مشکی، سبز در کمر چین می‌خورد و جلوی آن آزاد و رها می‌باشد. داخل آن پنبه دوزی ودر لبه آستین، جلو و لبه دامن نوار و یراق دوزی دارد.
در قسمت زیر بغل دارای شکافی ندوخته است که جهت راحتی حرکت فرد به واسطه پوشیدن چندین لباس و جلوگیری از تعریق او است. این پوشش در لرستان به سرداری و کلیجه معروف است.
در مقابل کمرچین، کلنجه قرار دارد که فرم کلی آن یکی است با پارچه نازکتر و استین کوتاهتر جهت استفاده در فصل تابستان.

شیو، خفتان، سروین

شلوار (شوال):

دارای دو ساق گشاد و یک میان ساق 
است با لیفه در کمر، با بند یا کش جمع می‌شود. گاهی بانوان از شلواری با برشی مانند شلوار کردی مردان استفاده می‌کنند. در شلوارهای مجلسی با مچی یا کش جمع میشود همچنین تریینات سیم سیاهو هم استفاده می‌شود.

شیو، خفتان، سروین

قبا (قوا، زبون، زوون، کوا، کوتر):

تمام قد و بلند از مخمل‌های رنگی و پارچه‌های گلدار استفاده می‌کنند.
قسمت دامل از پایین تا زیر سینه هلال است(به فرم طاق بستان) و در قسمت سینه به هم میرسد. نمونه دیگر یقه ساده جلو باز و در پهلوها دارای چاک است.

روپوش، چادر، ماشته:

در واقع پارچه ابریشمی مشکی به درازای دو متر و پهنای کمتر که بر روی همه لباس‌ها پوشیده می‌شود که به ماشته معروف است. مشکی آن در عزا و توری و رنگی آن در مجالس شادی استفاده می‌شود.

پیشنهادهایی برای کاربرد لباس‌های سنتی بانوان کلهر در جامعه امروز:

 طراحی مدرن با حفظ اصالت:

استفاده از طرح و رنگ لباس کلهر در طراحی لباس‌های امروزی(مانند مانتو، شال یا کیف) به‌صورت تلفیقی، می‌تواند جوانان را به پوشش سنتی علاقه‌مند کند.

 استفاده در مراسم فرهنگی، جشن‌ها و عروسی‌ها:

ترویج پوشیدن لباس سنتی در مناسبت‌های خاص مانند نوروز، جشنواره‌های محلی، یا حتی مراسم عروسی می‌تواند به حفظ و گسترش آن کمک کند.

 حمایت از تولیدکنندگان محلی:

راه‌اندازی تعاونی‌های زنان برای دوخت و فروش این لباس‌ها در قالب برندهای بومی، می‌تواند موجب اشتغال‌زایی، توانمندسازی زنان و احیای هنرهای فراموش‌شده شود.

معرفی در گردشگری فرهنگی:

معرفی لباس سنتی زنان کلهر در قالب نمایشگاه، جشنواره یا فروشگاه‌های صنایع دستی به رشد اقتصاد محلی و شناساندن فرهنگ کُرد کمک می‌کند.

 آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها:

طراحی دوره‌های آموزشی درباره لباس‌های سنتی ایران و دوخت آن‌ها، می‌تواند نسل جدید را با این هنر اصیل آشنا کرده و از فراموش‌شدن آن جلوگیری کند.